 |
| fot. kaszebsko.com |
"Pan Bóg tworząc ziemię zupełnie zapomniał o Kaszubach. Na szczęście upomniał się o nie anioł, który miał czuwać nad tą krainą. Popatrzył Bóg do swoich przepastnych worów, a tam na dnie zostało wszystkiego po trochu. Obdarzył więc ją tym wszystkim, co pozostało: liściastymi borami, sosnowymi lasami, jeziorami, rzekami, morzem, wydmami, klifowymi brzegami, piaszczystymi plażami, wzgórzami i dolinami. Wszystkiego było po trochu. Popatrzył stwórca na swe dziwne dzieło i uśmiechnął się, a z tym uśmiechem zajaśniało na niebie słońce odsłaniając całą urodę Kaszub."
Odległą przeszłość historyczną ludzi zamieszkujących Ziemię Kaszubską dokumentują liczne cmentarzyska. W oparciu o nie archeolodzy potrafili stwierdzić, że człowiek pojawił się tu pod koniec starszej epoki kamiennej, a osiadły tryb życia rozpoczął w młodszej epoce kamiennej, to jest w latach 2500-1700 przed naszą erą.
W okresie między VII a IX wiekiem naszej ery powstało na tutejszej ziemi wiele warownych grodzisk. Budowano je w miejscach trudno dostępnych, a więc na wzniesieniach, w dnach rynien jeziornych, na otoczonych podmokłościami przesmykach międzyjeziornych, na wyspach i półwyspach oraz u wysokich krawędzi wysoczyzny. Dobrze zachowane ślady takich grodzisk spotykamy na Zamkowej Górze pod Kartuzami, w Chmielnie, Borzestowie, Kamienicy Szlacheckiej, Bądargowie, Gołubiu, Czapielskim Młynie, Przywidzu, na Zamkowej Górze w Wejherowie i w wielu innych miejscach.
Pomorze Gdańskie już w X wieku wchodziło w skład państwa polskiego. Władali nim wówczas książęta pomorscy. Szczególny rozkwit gospodarczy miał miejsce za panowania księcia Świętopełka, zwanego Wielkim. W roku 1308 Krzyżacy wymordowali słowiańską ludność Gdańska, a w ciągu 1309 roku podstępnie opanowali tereny zamieszkane przez Kaszubów. Przez prawie 150 lat trwały tu twarde ich rządy. Na podstawie pokoju toruńskiego, zawartego w 1466 roku, Ziemia Kaszubska wróciła do Polski i odtąd aż do rozbiorów dzieliła losy państwa polskiego. Wraz z pierwszym rozbiorem Polski w roku 1772 rozpoczął się kolejny, około 150 lat trwający okres niewoli, tym razem pruskiej. W 1920 roku znaczna część regionu zamieszkanego przez Kaszubów znalazła się w granicach niepodległej Polski. Dopiero w 1945 roku cała Ziemia Kaszubska wróciła ostatecznie do Polski.
Całe Kaszuby są krainą urodziwą. Można tu jednak znaleźć miejsca szczególnie wyróżniające się swym pięknem. Leżą one zazwyczaj nad jeziorami, wśród lasów i pagórków morenowych, a więc tam gdzie krajobraz jest urozmaicony, gdzie na małej stosunkowo przestrzeni występują obok siebie jego najbardziej malownicze składniki. Do takich wyróżniających się najpiękniejszych zakątków Pojezierza Kaszubskiego należą niewątpliwie okolice Chmielna, położone nad trzema jeziorami: Kłodnem, Białym i Rekowem oraz przepiękne okolice Brodnicy Dolnej, Ostrzyc, Kolana, Krzesznej, Gołubia Kaszubskiego i Stężycy, położone nad jeziorami wchodzącymi w skład zespołu jezior raduńsko-ostrzycykich. Podobnymi walorami charakteryzuje się wiele miejsc nad wodami zespołu jezior potęgowskich. Nie mniej godne wzmianki są urocze tereny w okolicach Gowidlina i Sulęczyna, u brzegów malowniczej rynny wypełnionej jeziorami: Gowidlińskim, Węgorzynem i Mauszem, zwanym też Moczydłem.
Wiele uroczysk o cechach naturalnego krajobrazu zachowało się też w południowej i zachodniej części Kaszub - na Równinie Charzykowskiej i na północnych rubieżach Borów Tucholskich oraz wzdłuż szlaku wodnego górnej Brdy. Szczególnym miejscem na wybrzeżu północnych Kaszub są okolice jeziora Łebsko, a zwłaszcza Mierzeja Łebska z ruchomymi wydmami. Jej zwiedzanie jest prawdziwym przeżyciem dla każdego.
Bogata przyroda i liczne zabytki kultury materialnej oraz sprzyjające warunki rozwoju życia gospodarczego i kulturalnego uczyniły z Kaszub jeden z najciekawszych zakątków naszego kraju.
Kaszubi mówią językiem starodawnym. Jest on bezpośrednim przedłużeniem mowy, którą posługiwali się pierwsi kaszubscy mieszkańcy tej ziemi, mowy należącej do lechickiej wspólnoty językowej. Dlatego właśnie zawiera on tak wiele słów i form znanych niegdyś w mowie staropolskiej.
Cechą charakterystyczną Kaszubów jest poszanowanie prawa i porządku. Są oni ponadto oszczędni i wykazują zamiłowanie do czystości. Łatwo się o tym przekonać już przy pierwszym zetknięciu się z ludnością zamieszkującą Ziemię Kaszubską. Choć warunki życia są tu raczej trudne, wszędzie rzuca się w oczy porządek. Dotyczy to zarówno poszczególnych zagród, jak i wnętrza domów mieszkalnych. Czyste i zagospodarowane są miasteczka i większe osiedla wiejskie. Przy polnej drodze, nad jeziorem czy w lesie do niedawna jeszcze można było spokojnie zostawić sprzęt turystyczny i udać się na wycieczkę. Tu nic nie ginęło. Do rzadkości należały chuligańskie wybryki. Dziś jest trochę gorzej, ale kultura życia codziennego na Kaszubach jest nadal wysoka. Kaszubi lubią muzykę, taniec i śpiew, mają duże poczucie humoru. Możemy się o tym przekonać słuchając gadek kaszubskich lub przysłów ludowych.
 |
| fot. kaszebsko.com |
Trud codziennego życia związany z uprawą nieurodzajnej najczęściej gleby, brak pomocy gospodarczej i skazanie tym samym na samowystarczalność oraz ciągła walka z obcą władzą spowodowały, że Kaszubi są małomówni, ostrożni i trudni przy zawieraniu kontaktów z ludźmi. Są uparci i niechętni wszystkiemu co nowe. Pamiętajmy jednak zawsze o tym, że charakterystyczny upór i nieufność to cechy, które pozwoliły przetrwać temu ludowi wszystkie próby zniemczenia. Pamiętajmy również i o tym, że kto zdobędzie ich zaufanie, odkryje w nich serdeczną życzliwość i gościnność.
Fragmenty z przewodnika Jerzego Szukalskiego - "Na Kaszubach"
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz